Δήμοι και τοπική αυτοδιοίκηση στη μέγγενη της ΕΕ

του Γιώργου Κοκκίνη, δημοτικού συμβούλου Αργυρούπολης-Ελληνικού

Οι αυταπάτες που καλλιεργήθηκαν με την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. και το ευρώ γρήγορα εξανεμίστηκαν. Έχουν περάσει ήδη 6 χρόνια που ήρθαν τα μνημόνια επιφέροντας  φτώχεια, εξαθλίωση, όξυναν την αδικία και την αναξιοκρατία, διεύρυναν τις ταξικές ανισότητες, αποδόμησαν κάθε εργασιακή κατάκτηση και οδήγησαν χιλιάδες ανθρώπους στην ξενιτιά και στην κατάθλιψη. Παρ’ όλα αυτά οι αντιδράσεις κόπασαν γρήγορα (το γιατί εκφεύγει του σκοπού αυτού του κειμένου) και περάσαμε στη φάση της απάθειας.

Σήμερα σε κάθε επίπεδο της πολιτικής θεσμικής ζωής επικρατεί ένα απέραντο χάος, τα πάντα από την κεντρική πολιτική σκηνή ως την τοπική έχουν διαφθαρεί και εκφυλιστεί με κάθε έννοια. Στο επίπεδο ειδικά της τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο απομακρυνόμαστε από την μεταπολίτευση, τόσο χειρότερη είναι η κατάσταση. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως κάποτε ψήφιζε ο κόσμος έστω και με κομματικά κριτήρια, που στο κάτω κάτω εκείνη την εποχή αντιστοιχούσαν και σε κάποιες ιδεολογίες, μολονότι υποκριτικές στις περισσότερες περιπτώσεις. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο να παρακολουθούμε την επέλαση των «βαρβάρων» που ξεκινάει από τα μεγάλα αστικά κόμματα και καταλήγει στους διεκπεραιωτές, τους δημάρχους. Η κυνικότητα και ο λαϊκισμός επικρατούν στην πλειοψηφία των δημοτικών συμβουλίων. Έχουν καταφέρει να απαξιώσουν πλήρως την πραγματική πολιτική σε τοπικό επίπεδο, να υποβαθμίσουν την αξία του πολιτικού λόγου και πράξης καθώς και τους λαϊκούς αγώνες, ανάγοντας τα στην σφαίρα του «φανταστικού», όπου περπατάνε διάφοροι ονειροπόλοι επαναστάτες.
Βασικός μοχλός για να παρουσιαστεί στον κόσμο και να νομιμοποιηθεί αυτή η πολιτική στάση είναι η πολιτικής της ΕΕ και των Μνημονίων, η επιτήρηση που έχει επιβληθεί και το Οικονομικό παρατηρητήριο των ΟΤΑ: στο βαθμό που οι προϋπολογισμοί, η δυνατότητα προσλήψεων, η δυνατότητα παροχών και πάρα πολλές άλλες αρμοδιότητες των Δήμων ασκούνται μέσα σε πολύ συγκεκριμένα και προκαθορισμένα πλαίσια (αυτά του νεοφιλελευθερισμού), όπου όλες οι επιλογές (πχ ιδιωτικοποιήσεις) εμφανιζονται ως επιβεβλημένες από αλλού (κι όχι ως επιλογες), η έμφαση πια δινεται όχι στην πολιτική που εκπροσωπεί κάθε δημοτική παράταξη, αλλά στο πόσο καλός «διαχειριστής» είναι ο εκάστοτε Δήμαρχος.Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ανάδειξη δημάρχων από το χωρο της μαφίας του ποδοσφαίρου, της showbiz ή/και με «χορηγούς» συγκεκριμένες εταιρείες, δεν είναι κάτι που εκπλήσσει…
Πώς ακριβώς διοικούνται οι δήμοι σήμερα και ποιος είναι ο ρόλος τους;
Με μια μονολεκτική απάντηση: διαχειριστικός. Ως γνήσιοι προσκυνητές του συστήματος, οι επικεφαλής στους περισσότερους Δήμους έρχονται και εφαρμόζουν, με την δικαιολογία πως δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα, κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική που υποδεικνύεται από την Ε.Ε. και την κυβέρνηση.
Έχουν αποποιηθεί την ουσιαστική και πραγματική τους διάσταση, αυτή του πολιτικού υποκειμένου και καλλιεργούν σκόπιμα μια αόριστη απολιτικοποιημένη κοινωνική ζωή που απλά πορεύεται σε ένα ανελαστικό συστημικό προκαθορισμένο πλαίσιο. Η τελευταία λέξη της μόδας στην αυτοδιοίκηση έχει να κάνει με το λανσάρισμα των ανεξάρτητων και ανέντακτων, αλλά (προσοχή εδώ) καθόλα ιδεολογικά προσηλωμένων στους νόμους της ελεύθερης αγοράς. Οι δήμοι πλέον στην πλειονότητα τους, έχουν διοικήσεις απαρτιζόμενες από αριβίστες πολιτικούς, παλαιάς νοοτροπίας, εμπλουτισμένες όμως με νέο-επικοινωνιακά τεχνάσματα.
Είμαστε πλέον μάρτυρες μιας ριζικής αποσάθρωσης της κοινωνίας και αποξήλωσης του δημόσιου χαρακτήρα των Δήμων. Πατώντας στην αναλγησία  κυβερνήσεων και ΕΕ, με την περιστολή των προσλήψεων, την στιγμή που έχουμε μαζικές αποχωρήσεις των παλιότερων εργαζομένων, οι δημοτικές αρχές εισάγουν χωρίς κανέναν ενδοιασμό την ιδιωτική πρωτοβουλία σε κάθε τομέα. Ξεκινώντας από τα καλοκαιρινά κάμπ, τις παραλίες, τα σεκιουριτι, έως το υπαλληλικό προσωπικό στην καθαριότητα, τεχνίτες και οδηγούς. Το επιχείρημα τους απλό: αφού το κράτος δε φροντίζει να μας ενισχύσει οικονομικά κι αφού το Μνημόνιο δεν επιτρέπει προσλήψεις,  εμείς ανήμποροι να αντιδράσουμε, ακολουθούμε την ίδια πολιτική προσφέροντας στους πολίτες μας τις υπηρεσίες που τους υποσχεθήκαμε ως καλοί και υπάκουοι διαχειριστές του συστήματος. Την ίδια στιγμή ενώ οι κρατικοί πόροι λιγοστεύουν, οι επιδοτήσεις μέσω ΕΣΠΑ (δηλαδή χρήματα που έχουμε πληρώσει επι πέντε στην Ε.Ε.), μοιράζονται απλόχερα σε μικρούς και μεγάλους επιχειρηματίες. Εδώ να μην ξεχάσω να αναφέρω και το μπάσιμο των λεγόμενων χορηγών -απαραίτητο συμπλήρωμα κάθε πολιτικής λιτότητας- που έχουν αναχθεί σε στυλοβάτες της ανάπτυξης, συντήρησης και καλής λειτουργίας των δήμων … με το “αζημίωτο” πάντα.
Τι σημαίνει στ’ αλήθεια όμως όλη αυτή η πολιτική που ακολουθείται απ’ τους περισσότερους και παίρνει μορφή επιδημίας, με την συναίνεση δυστυχώς της πλειοψηφίας των πολιτών; Είναι πραγματικά το μεγαλύτερο κόλπο του παρακμάζοντος καπιταλιστικού συστήματος, είναι η εφαρμογή του νεοφιλελευθερισμού, του δόγματος πάση θυσία στο ευρω και την Ε.Ε., με όχημα τη μνημονιακή λιτότητα. Οι ιδιωτικές εταιρίες που παρέχουν υπηρεσίες και κατ’ επέκταση δανεικούς εργαζόμενους αντικαθιστούν σταδιακά, στην συνείδηση πρωτίστως του λαού, την αναγκαιότητα του δημόσιου με αυτή του ιδιωτικού. Πλασάρονται οι εταιρείες ως η λύση στα προβλήματά μας, ως ο από μηχανής θεός που θα βελτιώσει το επίπεδο ζωής μας και μάλιστα με μείωση τάχα του κόστους για τους δημότες. Η ιδιωτικοποίηση του δημοσίου λοιπόν είναι αυτή που θα οδηγήσει κατά τα λεγόμενα τα πάντα στην ανάπτυξη και στην ευημερία. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην χώρα μας, αλλά σε ολόκληρη την συντηρητική Ευρώπη, σε διάφορες παραλλαγές. Η αλήθεια φυσικά απέχει πολύ απ’ το αφήγημα τους, αφού αργά μεν αλλά σταθερά δε, αυξάνονται τα τέλη, όπως και η συμμετοχή των κονδυλίων για τις ιδιωτικές -πλέον- παροχές.
Πάντως δε μιλάμε για έναν απλό λαϊκισμό, αλλά για τον ορισμό της παραπλάνησης του λαού, για την οριοθέτηση της απάτης σε νέα επίπεδα. Εκμεταλλευόμενοι την ανέχεια και απογοήτευση του κόσμου, που προέκυψε απ’ την καπιταλιστική κρίση, υπόσχονται παραδεισένια ζωή σε έναν φανταστικό κόσμο και παράλληλα  τάζουν θέσεις εργασίας, εκμαυλίζουν συνειδήσεις και ξεπλένουν την βρωμιά του μεταπολιτευτικού συστήματος. Καμία επιχείρηση δεν παρέχει ποτέ υπηρεσία ή προϊόντα χωρίς να αποσκοπεί στο κέρδος. Καμία επιχείρηση δεν αποσκοπεί απλά στο κέρδος, αλλά στην μεγιστοποίηση του κέρδους, διότι αυτός είναι ο απαράβατος νόμος της αγοράς. Καμία Ε.Ε. δεν προωθεί αυτές τις πολιτικές για το καλό των λαών, αλλά για τα συμφέροντα των μεγάλων αρπακτικών. Οι παροχές των ιδιωτών αμείβονται και μάλιστα αδρά από το δημόσιο. Με λίγα λόγια, όχι απλά τους πληρώνουμε, αλλά τους πληρώνουμε και με το παραπάνω, αφού οφείλουμε να καλύψουμε πρώτα το κόστος τους και στην συνέχεια τα κέρδη τους, πράγμα το οποίο δεν ισχύει, όταν οι ίδιες υπηρεσίες προσφέρονται από το δημόσιο. Οι εργασιακές σχέσεις που υφίστανται στον ιδιωτικό τομέα -και στις επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν εργολαβικά υπηρεσίες των Δήμων- πλέον είναι συγκρίσιμες με αυτές των τριτοκοσμικών χωρών. Οι μισθοί έχουν εξαϋλωθεί και θεωρείται επιτυχία σήμερα το να παίρνεις το βασικό 500ευρω.
Αργά αλλά μεθοδικά διολισθαίνουμε στην ιδιωτικοποίηση της αυτοδιοίκησης: στο τέλος του δρομου η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα παρέχει υπηρεσίες και αγαθά στους δημότες μόνο με ανταποδοτικότητα ή μέσω της εθνικής φορολογίας. Τα περισσότερα απ αυτά δηλαδή θα αφορούν μια μερίδα ανθρώπων, μιας και οι περισσότεροι δεν θα έχουν την οικονομική δυνατότητα. Εδώ, περιλαμβάνονται τα πάντα, από τις παιδικές χαρές, τις παραλίες, το βουνό, τους παιδικούς σταθμούς, αθλητικούς χώρους, πολιτιστικούς έως και την καθαριότητα. Κανένας κεφαλαιοκράτης μικρός ή μεγάλος δεν ενδιαφέρεται για κοινωνική πρόνοια και την πρόοδο, παρά μόνο για την οικονομική ανάπτυξη και εξέλιξή του.
Ένα τέτοιο ζοφερό μέλλον δεν είναι μακριά, ήδη το βιώνουμε εμείς τώρα στα αρχικά του στάδια και -αν δεν το σταματήσουμε- θα γιγαντωθεί στα επόμενα χρόνια, όπου θα το βιώσουν τα παιδιά μας. Προφανώς η διάλυση του δημοσίου δεν αφορά μόνο τους δήμους, αλλά όλο το κράτος, απλά προτίμησα να επικεντρωθώ στην αυτοδιοίκηση αυτή την φορά. Υπάρχουν φυσικά και ορισμένα λιγοστά φωτεινά παραδείγματα  Δήμων και δημοτικών παρατάξεων που αντιστέκονται στην επέλαση των ιδιωτικοποιήσεων και τις ευρωπαϊκές εντολές. Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι αντιπροσώπους με ανάστημα και με ταξική συνείδηση που θα υπερασπίζονται με κάθε κόστος τα συμφέροντα του λαού. Δεν θα υποκύπτουν σε καμία πίεση Ε.Ε. και κυβερνήσεων, θα προχωράνε στην πολιτική αφύπνιση της κοινωνίας και θα την προτρέπουν σε συμμετοχικές διαδικασίες άσκησης πολιτικής κι όχι σε λογική αναθέσεων. Είναι ευκόλως εννοούμενο πως αυτό δεν μπορεί να αφορά μόνο την κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά όλα τα επίπεδα, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, αφού οι δράσεις μας, η ενασχόληση μας με την κοινωνία και τους συνανθρώπους μας ξεκινάει πρωτίστως από την γειτονιά μας και τα απλά καθημερινά προβλήματα.

Από το μπλογκ της ΔιΕΕξόδου